De school is afgebroken!

In de afgelopen weken is de school nu echt afgebroken. Wat rest is heel veel puin, de voormalige woning van het hoofd van de school en 1 van de bomen.

Oudgebouwreünie

Dit mooie en toepasselijke woord gebruikte een van de oud-leerlingen die reageerden op onze oproep voor de open middag op 5 maart 2013. Dit woord geeft precies weer waar de middag voor was bedoeld; het oude schoolgebouw nog een keer bezoeken voordat het volgende week wordt gesloopt.

Al jaren weten we dat dit gebouw plaats moet maken voor nieuwbouw. Met dit gegeven zijn we een aantal jaar geleden [jaartal] met ons onderzoek naar de historie van OBS Benoordenhout en onze weblog gestart. In de afgelopen jaren hebben we contact gehad met oud-leerlingen, oud-docenten, familie van oud-docenten, geïnteresseerden enz. Dit heeft ons een schat aan informatie opgeleverd.

 
Na de kerstvakantie kwam alles ineens in een stroomversnelling en werd 11 maart als verhuisdatum naar de wissellocatie genoemd. Het leek ons een leuke geste om mensen die hebben bijgedragen aan ons onderzoek en geïnteresseerden nog de mogelijkheid te bieden het gebouw te bezoeken. Hoewel het kort dag was, reageerden een aantal mensen enthousiast.

Zij hebben rondgelopen door het gebouw, met docenten gepraat en vooral met elkaar herinneringen opgehaald. Bijvoorbeeld waar nu groep 4, 5 en 6 zijn, was voor 1980 een gymlokaal. Het woonhuis dat vroeger bij de school hoorde en waar de directeur woonde. En niet te vergeten de boom!

We bedanken iedereen voor de enthousiaste reacties en komst.

Hierbij een foto van een aantal oud-leerlingen

Esther van Leeuwen, Machteld van der Feltz, Nicolien Pinkse (onderzoeker), Lysbeth van Valkenburg-Lely, Marit Kramer (onderzoeker), Gwen, Annemieke van Leeuwen, Michèle Destree en Hans Stakenburg

Afscheid van een gebouw

En ineens is het toch zover... Het hangt al jaren in de lucht, de nieuwbouw van OBS Benoordenhout. De afgelopen weken is het in een stroomversnelling geraakt. Op 11 maart 2013 gaat de school voor ongeveer 2 jaar naar een tijdelijke locatie aan de van Huetszstraat en zal het pand aan de Dreibholtzstraat worden gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw.

Voor iedereen die het leuk vindt om de school nog een keer te zien, organiseren we een open middag op dinsdag 5 maart 2013 van 14.00 tot 16.00 uur. Hoewel veel spullen dan al ingepakt zijn, hebben de kinderen die dag gewoon les tot 14.45 uur. U kunt die middag uiteraard de lessen bezoeken. Na schooltijd is er tijd om met docenten te praten. De koffie en thee staan voor u klaar. We zouden het op prijs stellen als u laat weten of u komt via historie.obs@gmail.com

Het leven van een leerling op de Deutsche volkschule in Den Haag in de oorlog-deel 2

Echt

In 1943 – toen er bombardementen dreigden -ging Johan Mennen met school naar het Kinderverschickungslager in Echt (zie: http://obshistorie.blogspot.nl/2009/09/bezoek-aan-klooster-in-echt.html). Er waren ook kinderen van de Hauptschule uit Rotterdam in Echt. Deze kinderen waren ouder. De jongensafdeling van de Deutsche Volksschule  zat rechts op het terrein, de meisjesafdeling zat waar nu een instelling voor geestelijk gehandicapten zit. De docenten aten in dezelfde ruimte als de leerlingen. De leerlingen stopten ook wel eens insecten in hun toetje om zo meer toetjes te krijgen. Zou ook nog toevoegen dat ze dat deden omdat “die verwende jongetjes” dan hun toetje niet meer lustten als er insecten inzaten De heer Mennen was bevriend met de kok in de keuken. Hij hielp daar ook af en toe en kreeg daar dan ook wat voor terug.

Terrein in Echt waar de Deutsche Volkschule in 1943 was gevestigd.

De heer Mennen was in Echt Stubenälteste (leider van de kamer). De zoon van Fritz Schmidt zat bij hem in zijn klas en was zijn slapie. Schmidt was een hoge officier  – die voor Seyss-Inquart werkte - en de heer Mennen kwam ook bij hen thuis in hun woning in Benoordenhout. Schmidt is volgens de heer Mennen in de oorlog geliquideerd in verband met de aanslag op Hitler. Het was geen treinongeluk.

Er kwam op een gegeven moment een jongen op hun slaapzaal die hij niet mocht. Die hebben ze toen weggepest. Onder meer door in de nacht zijn vingers in een bak met water te stoppen waardoor hij in bed plaste. Hij heeft ook gevochten met een man die een leidinggevende functie had. Die man van ong. 20 jaar was Lager Manschaft Führer. Hij heeft met hem gebokst. Hij had dat nog nooit gedaan maar heeft die andere man flink pijn gedaan. Maar aan het eind van dat gevecht heeft hij zelf een paar flinke klappen gekregen. De vrienden van die man hadden lol hiervan.

Hij kreeg ook wel straf. Dan moest hij zich bijvoorbeeld een heleboel keren opdrukken. Het hielp echter allemaal niet om hem in het gareel te krijgen. Hij was een lastige jongen die moeite had met luisteren. Daarom is hij later waarschijnlijk ook naar de Sportlage in Beieren gestuurd. Hij vond het in Beieren echter alleen maar leuk want hij kon daar veel sporten en was er veel buiten.

Hij had geen heimwee in Echt. Hij was het gewend om voor zichzelf te zorgen.

Na Echt en voor Dolle Dinsdag
Na terugkomst uit Echt, ging hij weer naar school aan de Waalsdorperweg. Ze gingen dan met bussen het spergebied in. Samen met vrienden stal hij in die tijd spullen uit een vrachtwagen en na de oorlog verhandelde hij onder meer een wapen. Hij wist precies hoe je stiekem in en uit het spergebied kon komen.

Als zijn Jungvolkuniform op een gegeven moment is versleten gaat hij voor een nieuw uniform naar Plein 1813. Hij vertelde daar dat zijn ‘uniform’ versleten was. Een Bahnführer zei hier iets van. In het gesprek dat daarop volgde heeft hij tegen de Bahnführer gezegd dat kinderen van landverraders voorgetrokken werden. Ze hebben toen zijn insignes van zijn uniform afgetrokken en een paar jongens (van de harde lijn) hebben hem toen stevig te pakken genomen. Er waren overigens ook jongens die niets deden.

Nadat Clingendael onder vuur werd genomen, ging  de school naar het Kinderverschickungslager in Eijsden. Hier verbleef de school tot Dolle dinsdag. De school vertrok toen uit Eijsden en ging naar Slowakije. De heer Mennen heeft er in 1944 vanaf Beieren drie weken over gedaan om weer terug in Den Haag te komen.

Na de Deutsche Volksschule

In 1944 –na zijn terugkeer uit Echt- is hij naar een school aan de Prinsengracht gegaan. Het viel niet mee om te worden omgeschoold naar het Nederlandse systeem. Dat was erg wennen.

Aangezien zijn stiefvader tijdens de oorlog nauwelijks thuis was, moest hij voor zijn moeder en zusjes zorgen. Dat ging niet altijd netjes. Hij is ook twee keer in zijn eentje te voet naar Lemelerveld gegaan om eten te halen. Dan torste hij 40 kilo aan eten weer mee terug. De eerste keer was in januari en ging hij liftend. De tweede keer in februari.

Tegen het einde van de oorlog zijn er onder de Duitsers en foute Nederlanders in Den Haag een aantal paniekzaaiers, er ontstaat chaos. Mensen gaan op Dolle Dinsdag massaal naar het staatsspoor om te vertrekken naar Duitsland.

Station Staatsspoor, Rijnstraat. Bron: Haagse beeldbank

Zijn moeder wilde eerst ook vertrekken, maar hij raadt het haar af. Hij had in Duitsland gezien dat er veel kapot was. De spullen die zijn moeder naar de buren had gebracht, haalt hij weer terug.  Zijn konijnen waren toen echter al in de pan gehakt. Hij kon ze alleen nog opeten.

Na de oorlog

Toen de oorlog was afgelopen deed de ondergrondse tot drie keer toe een inval in zijn ouderlijk huis. Ze zochten zijn stiefvader, maar die was er niet. Ze hebben toen van alles in beslag genomen. Daarom heeft hij ook geen spullen uit die tijd meer. Buren namen het voor hen op. Ze zorgden er voor dat er alleen propagandamateriaal werd meegenomen en geen andere zaken zoals eten. Die lui waren niet allemaal van de echte ondergrondse. Er zaten ook veel profiteurs bij die zich pas na de oorlog hadden aangesloten. In de oorlog had zijn moeder een keer op Hitlers verjaardag de Duitse vlag uitgehangen. Toen heeft hij er snel voor gezorgd dat zij die weer binnenhaalde aangezien dat dat het niet goed deed in de buurt. Hij had vrienden in de buurt met wie hij streken uithaalde. Zijn stiefvader –waar hij geen goed contact mee had- kwam na de oorlog in kamp Harskamp terecht.

Op de school aan de Prinsengracht heeft hij een keer gevochten met schoolgenoten omdat ze wisten dat hij bij Jungvolk had gezeten. De bovenmeester heeft ze toen uit elkaar gehaald. De jongens werden toegesproken en daarna is er nooit meer iets gebeurd. Bovenmeester Koekoek (echte christen), meester De Boer en meester van den Ende waren fijne meesters. Hij heeft tot de 8^e klas op deze school gezeten. Deze school heeft hij echter niet afgemaakt. Hij is vervolgens naar de vakschool gegaan.

In 1947 moest hij naar Beheersinstituut om een ontvijandingsbewijs te halen, anders kon hij niet werken. Dat bewijs kostte 50 gulden. In het gezin waren na de oorlog drie nationaliteiten. Hijzelf was Duits, zijn zusjes Nederlands en zijn ouders stateloos.

Het Nederlandse beheersinstituut aan de Neuhuyskade 94. Bron: Haagse beeldbank

Als hij een jaar of veertien is ontmoet hij zijn vrouw. Haar vader is communist. Die vond het eerst niet leuk dat zij ‘een mof’  aan de haak geslagen had. Ze hebben samen vijf kinderen gekregen. In 1967 verhuisden ze naar Heerhugowaard waar hij bij Hoogovens ging werken. Zijn salaris was wel lager dan in Den Haag, maar hij kon wel huis met tuin huren. De heer Mennen kreeg in 2000 de Nederlandse nationaliteit.

Nu

De heer Mennen is nu 80 jaar en zwemt 4 ã 5 keer per week. Zijn vrouw –die hij 65 jaar heeft gekend- is onlangs overleden. De heer Mennen geeft aan dat hij zich in zijn jeugd altijd heeft moeten aanpassen (Nederlands, Duits, volksbuurt, hoge officieren etc.). Hi j is hierdoor ook  een einzelgänger geworden. Hij heeft ook goed voor zichzelf leren opkomen. Hij is blij dat hij niet iets ouder was in de oorlog. Anders was hij er nu niet meer geweest. Vanaf je zestiende ging je als kanonnenvlees naar het front.

---

Artikel over de heer Mennen in De Limburger

Niet alleen wij spraken met de heer Mennen over zijn herinneringen maar ook een journalist van het dagblad De Limburger. Op 23 november 2012 verscheen een groot artikel over Johan Mennen in de krant. De kop luidt:  'We werden opgeleid tot kanonnenvoer '.  Voor mensen die geinteresseerd zijn: Artikel over Johan Mennen