Marijke Enninga en de historie van OBS Benoordenhout - deel 1

Sinds we zijn begonnen met het historisch onderzoek hebben we al veel mensen geïnterviewd. Voor een van de interviews reisden we helemaal naar Zuid-Limburg af. Hoog tijd om het dichter bij school te zoeken, en wel op school zelf, want een van de docenten heeft ook al een rijke geschiedenis op school liggen. Haar loopbaan begon op de Van Nijenrodeschool. Deze school fuseerde midden jaren ’80 met de prof. Casimirschool. Na de fusie heette de school OBS Benoordenhout. Hierover meer in een volgend blogbericht.

Voor het eerst voor de klas

Marijke Enninga begon in 1976 als juf Enninga op de Van Nijenrodeschool waar op dat moment Hans Stel hoofd van de school was. Ze is deze baan ingerold na het afronden van de Pedagogische Academie. Ze vulde een stencil van de gemeente in. Na een sollicitatiegesprek in de Javastraat met onderwijsinspecteur Ringelberg ontving ze een oproep om naar het stadhuis te komen. Na een gesprekje met Ringelberg werd ze naar de Van Nijenrodestraat gestuurd, waar ze diezelfde dag nog voor de klas stond. Marijke Enninga was toen 20 jaar en werd als zevende leerkracht aangesteld op school, omdat er een combinatieklas bij kwam. Hierbij de klassenfoto van haar eerste klas. Ze begon in een combinatieklas in de middenbouw. De leerlingen waren toen nog heel braaf.


De eerste schookklas van Marijke, 1976

Het schoolgebouw aan de Van Nijenrodestraat

Marijke Enninga denkt met veel plezier terug aan het gebouw aan de Van Nijenrodestraat. Enerzijds omdat het haar eerste baan was, maar ook omdat het een ruim gebouw was met grote lokalen, ruime gangen met nissen. Er waren meerdere speelplaatsen. Voor, achter, aan de zijkant, een speeltuintje dat de school met Wolters deelde en een sportveldje waar in de zomer buiten gegymd werd. Op onderstaande foto uit 1976 staat het team van de Van Nijenrodeschool. Ze staan op het balkon dat aan de personeelskamer lag. Zodra het mooi weer werd, zaten ze daar te lunchen. De lunchpauze was in die tijd nog van 12 tot 13.30 uur. Veel kinderen gingen tussen de middag naar huis of speelden op het achterplein en op het balkon zaten de docenten heerlijk rustig.


Met het team op het balkon. V.l.n.r.: Gerard […], Christien van Denderen, Hans van Genugten, Marijke Enninga, Rarda Bongers, Ge Kunze en schoolhoofd Hans Stel

Verschillen tussen toen en nu

Als Marijke terugkijkt op de afgelopen 34 jaar vindt ze dat er wel het een en ander is veranderd in het onderwijs. Vroeger schreef je onder een werkje het aantal fouten. Tegenwoordig benadruk je meer wat er goed gaat. Ze geeft aan dat toen ze net begon alle leerlingen op hetzelfde niveau wilde brengen. Het onderwijs is nu meer aangepast aan de verschillen tussen kinderen. Op de pedagogische academie had ze niveaulezen gehad. Dat was voor oudere collega’s een grote verandering. Met het niveaulezen kwamen ook de leesmoeders de school binnen. De ouderparticipatie kwam ook in die periode op. Verder zijn de schoolboeken natuurlijk veranderd en kwamen er computers op school.

Marijke heeft zelf het gevoel haar hele leven op één school te hebben gewerkt, maar dan wel op verschillende vestigingen van die school. En nadat ze 34 jaar geleden is begonnen als juf Enninga kennen de leerlingen en ouders haar nu als juf Marijke.

Mevrouw Haaxman-Broer, lesgegeven van 1947 tot 1952

Juffrouw Broer
Mevrouw Haaxman-Broer heeft n.a.v. het oproepje in het wijkblad Benoordenhout contact met ons opgenomen. In het voorjaar van 1947 werd mevrouw Haaxman, toen nog juffrouw Broer, benoemd aan de OLS Weissenbruchstraat en ze bleef er tot 20 oktober 1952 in dienst. Eerst gaf ze nog een aantal maanden les in het schoolgebouw aan de Weissenbruchstraat. In september 1947 ging de school naar de Dreibholtzstraat en heeft de katholieke school (tegenwoordig de Paschalisschool) het hele pand in gebruik genomen. Later ging de dochter van mevrouw Haaxman ook naar de Prof. Casimirschool.

Naar de Dreibholtzstraat
Na de oorlog was het gebouw van de Duitse school aan de Dreibholtzstraat “onder beheer” komen te staan. Alle Duitse bezittingen kwamen na de oorlog onder staatstoezicht te staan. Mevrouw Haaxman vermoedt dat de gemeente Den Haag daarom de eerste keus had en dat de gemeente bepaalde dat de openbare school erin mocht. De pastoor van de Paschaliskerk had het pand graag in gebruik willen nemen. Het gebouw aan de Dreibholtzstraat werd opgeknapt en in 1947 kon de school het pand zo betrekken.

Op dat moment was meneer Metman hoofd van de school en hij woonde in de rectorswoning die toen nog bij de school hoorde. Bruynzeel plaatste een mooie keuken in het huis en daarmee werd het een paradepaardje voor Bruynzeel. Mevrouw Haaxman herinnert zich dat je via het huis naar de school kon en dat deed meneer Metman ook.

Foto: Een Bruynzeelkeuken van Piet Zwart uit 1938. Bron: www.digischool.nl

Prof. Casimirschool
Nadat de school naar de Dreibholtzstraat was verhuisd, moest de school een andere naam hebben. Er werd over gestemd in de oudercommissie en er werd unaniem voor de naam Prof. Casimirschool gekozen. Prof. Casimir was rector geweest van het Nederlands Lyceum en een bekend pedagoog. Hij kwam met zijn vrouw de school openen. Later kwam hij ook nog wel langs en had dan vaak iets lekkers mee voor de kinderen. In die tijd zat een zoon van de kunstschilder Vollmer op school. Hij heeft voor de school een portret van Prof. Casimir geschilderd. Toen mevrouw Haaxman jaren geleden langs de school liep en er een fancy fair werd gehouden, werd dit betreffende portret te koop aangeboden. Mevrouw Haaxman maakte er een opmerking over en er werd haar gezegd dat ze geen idee hadden wie er op het portret stond.....

Weer terug op school
Veel later, rond 1975, is mevrouw Haaxman weer les gaan geven op school, als invaller. Het was in die tijd heel moeilijk om aan invallers te komen. PABO-studenten konden toen heel eenvoudig voor een periode naar het buitenland en er was dus geen invaller te krijgen. Via een moeder van school werd ze benaderd of zij niet in wilde vallen. Eerst wilde ze niet, maar uiteindelijk heeft ze het wel gedaan.

Collega's
Mevrouw Haaxman heeft in al die jaren een aantal directeuren meegemaakt. Toen zij begon met werken was Metman directeur. Hoewel Metman een autoritair hoofd was, kon mevrouw Haaxman het goed met hem vinden.

Nadat de heer Metman was overleden werd de heer Koelma het hoofd van de school. In de tijd dat haar dochter op school zat, was hij directeur. Koelma gaf aan dat hij niet in de rectorswoning wilde wonen, hij woonde erg mooi in Rijswijk. De weduwe van de heer Metman is er blijven wonen. Mevrouw Haaxman herinnert zich Koelma als een begaafd man die veel gezag en invloed had. Toen mevrouw Haaxman later terugkeerde als invaller was Van Ossane directeur.


Klassenfoto 6de klas uit 1953 of 1954 met de heer Koops (rechtsachter). Leerlingen op de foto: Gerard Arkenbout, Hans Hoppe, Wim Henry Bourquin, Paul Van Gelder, Henk de Kat, Aukje Bolle, Albertine (Tinus) Bijl. Met dank aan www.haagsescholen.nl.

Van haar collega's herinnert mevrouw Haaxman zich nog juffrouw Gisolf, met wie ze ook op schoolreis ging, bijvoorbeeld naar de Kaasmarkt in Gouda. Ook meneer Koops kan zij zich nog herinneren, net als mevrouw Clignett. Op een gegeven moment werd mevrouw Haaxman gebeld door juffrouw Mantz, die les gaf aan de Van Nijenrodeschool, of de Prof. Casimirschool een leuke school was. Daarna vroeg ze overplaatsing aan. Leerlingen moesten van haar het Wilhelmus leren en kregen ook les in het vouwen van de vlag. En dan was er ook nog juffrouw Mendez, die erg lief was voor de kinderen en veel deed voor goede doelen.