Na een oproep in de krant Oud Hagenaer in september nam mevrouw Schimmel-Bonder contact met ons op. Kort daarna brachten wij een bezoek aan haar en haar man in het Benoordenhout. Mevrouw Schimmel was in 1935 begonnen op de OLS Weissenbruchstraat en in 1977 verliet haar jongste dochter de prof. Casimirschool. Hieronder volgt het eerste deel van de herinneringen van mevrouw Schimmel aan de school die zij voor onze weblog optekende. Over twee weken volgt een tweede artikel over haar herinneringen aan de school. Wij willen mevrouw Schimmel hartelijk danken voor haar medewerking en bijdrage aan ons onderzoek.
OLS Weissenbruchstraat 190
Begin 1935 gingen mijn ouders in het Benoordenhout wonen, omdat zij van vrienden die sinds enkele jaren in deze nieuwe wijk woonden, hadden gehoord dat er een goede openbare school was. Zij huurden een benedenhuis in de Bildersstraat - nu Johannes Bildersstraat (huur 48 gulden). Ik ging eerst naar de kleuterschool en daarna op 1 september 1935 naar de lagere school.
Foto uit 1938 of 1939. De foto is in werkelijkheid 20 bij 95 cm. Bron: Wya Schimmel-Bonder
De docenten
Het hoofd van de school mevrouw De Vries - Blikslager ging toen net met pensioen. Zij werd opgevolgd door meneer Metman. Ik had achtereenvolgens als leerkrachten: mevrouw Schamhart, mevrouw Kruse Schmitt, meneer Kamphuis (hij vertelde mijn vader ooit dat hij hoewel gediplomeerd, het salaris had van een kwekeling, 25 gulden per maand), meneer Ensel, meneer Boogaard en meneer Metman.
Het onderwijs
Het was een moderne school. In zes jaar werden de leerlingen opgeleid voor de middelbare school. Ook het taalonderwijs was modern; wij kregen al de spelling-Marchant, terwijl op veel scholen nog de spelling-De Vries en Te Winkel werd gebruikt. In de vijfde en zesde klas kregen wij Franse les. Er was een aparte tekenleraar en een handwerkjuffrouw. Handwerken werd gegeven in een speciaal lokaal, maar er was nog niet zoals op sommige neutraal bijzondere scholen, een handenarbeid lokaal voor de jongens. Het gymlokaal deelden we met de katholieke school. Jongens en meisjes kregen in de hoogste klassen apart gym. Voor wie dat wilde was er ook godsdienstonderwijs. Er was keus uit vrijzinnig of orthodox.
Vervolgonderwijs
Het was inderdaad een goede school. Bijna iedereen was na zes jaar klaar voor het middelbaar onderwijs. Je moest toen nog toelatingsexamen doen. De meeste leerlingen gingen naar het dichtbij gelegen Lyceum aan de Bildersstraat (nu Maerlant Lyceum). Enkelen gingen naar andere scholen zoals het Nederlands Lyceum, het VCL en de Handelsdagschool .
Het schoolgebouw
Ik heb nog enkele foto’s van de schooltijd, de interessantste is wel een heel lange foto (zie hier boven). Daarop zie je de school, een semipermanent gebouw bedoeld voor de leerlingen van het tweede gemeentelijk gymnasium, in afwachting van het gereed komen van de school aan de Bildersstraat. Nadat het gymnasium het gebouw had verlaten bestemde de gemeente het voor een openbare lagere school. Omdat er onvoldoende leerlingen waren verhuurde zij de helft aan een katholieke school. Die kreeg de ingang aan de Bisschopstraat. De katholieke kinderen mochten niet met ons spelen. Wel kwamen zij een keer na schooltijd naar ons toe roepende: “die Willem van Oranje van jullie is een ketter”. Dat werd een handgemeen!
Plattegrond van de school. Rechts zat de openbare school met de ingang aan de Weissenbruchstraat. Links de katholieke school met de ingang aan de Bisschopstraat. Bron: Ditzhuyzen, R.E. (2003) Kroontjespen, catechismus & mondige ouders: Portret van de Haagse (Sint) Paschalisschool.
Leerling-populatie
Als ik deze foto’s bekijk herinner ik mij nog veel namen van kinderen en ik weet nog waar zij woonden en van sommigen ook het beroep van hun vader (moeders hadden toen nog zelden een beroep).
De meeste woonden vrij dicht in de buurt van de school, maar er waren er ook uit de Javastraat, de Nieuwe Uitleg , het Tournooiveld en de Lange Poten. Er was in de Van Nijenrodestraat nog een openbare lagere school waar de kinderen uit de andere delen van het Benoordenhout heen gingen.
Veel vaders van de kinderen waren ambtenaar, waaronder nogal wat beroepsofficieren.Ook wel waren ze employee bij de BPM of bij de PTT. De vrije beroepen waren eveneens vertegenwoordigd: arts, apotheker, advocaat, makelaar. En natuurlijk was er de middenstand. Veel kinderen woonden dan ook bij de winkel.
Een bijzondere groep vormden de verlofgangers uit Indië. Die woonden in pensions o.a. aan de Van Alkemadelaan, of zij hadden voor zes maanden een gemeubileerd huis gehuurd. De kinderen moesten natuurlijk naar school en zo hadden wij altijd wel kinderen uit Indië in de klas. Het was natuurlijk interessant. Vaak hadden zij een baboe meegebracht. Een enkele keer waren er ook verlofgangers uit Suriname. Zij hadden een Kota Missie in zeer kleurrijke kleren.
Oudschoolgenoten
Daar ik tot ik 26 jaar was in het Benoordenhout heb gewoond en er in 1971 weer terug ben gekomen, ontmoette ik nog wel eens oud-schoolgenoten of hoorde over hen. De goede basis die op de school was gelegd stelde hen in staat allerlei vervolgopleidingen te volgen waardoor zij interessante posities bereikten. Op de foto’s zie ik hoogleraren in de dop, een president van de Hoge Raad, toneelspelers en een van de televisie bekende documentairemaker.
Veel van de kinderen op de foto - zij zijn geboren tussen ongeveer 1926 en 1935 – zijn inmiddels overleden.
Einde van het schoolgebouw
Het schoolgebouw bleef nog tot in deze eeuw staan. Na de oorlog kreeg de katholieke school het hele gebouw ter beschikking. Vlak voordat de school zou worden afgebroken ben ik er nog met drie vriendinnen binnen geweest. Het was niet veel veranderd. Alleen stond het er nu – te - vol met computers e.d. Ook was het slecht onderhouden. Het had echt, na bijna 80 jaar semipermanent te zijn geweest, zijn tijd wel gehad.
Wya Schimmel-Bonder
Leerling-populatie
Als ik deze foto’s bekijk herinner ik mij nog veel namen van kinderen en ik weet nog waar zij woonden en van sommigen ook het beroep van hun vader (moeders hadden toen nog zelden een beroep).
De meeste woonden vrij dicht in de buurt van de school, maar er waren er ook uit de Javastraat, de Nieuwe Uitleg , het Tournooiveld en de Lange Poten. Er was in de Van Nijenrodestraat nog een openbare lagere school waar de kinderen uit de andere delen van het Benoordenhout heen gingen.
Veel vaders van de kinderen waren ambtenaar, waaronder nogal wat beroepsofficieren.Ook wel waren ze employee bij de BPM of bij de PTT. De vrije beroepen waren eveneens vertegenwoordigd: arts, apotheker, advocaat, makelaar. En natuurlijk was er de middenstand. Veel kinderen woonden dan ook bij de winkel.
Een bijzondere groep vormden de verlofgangers uit Indië. Die woonden in pensions o.a. aan de Van Alkemadelaan, of zij hadden voor zes maanden een gemeubileerd huis gehuurd. De kinderen moesten natuurlijk naar school en zo hadden wij altijd wel kinderen uit Indië in de klas. Het was natuurlijk interessant. Vaak hadden zij een baboe meegebracht. Een enkele keer waren er ook verlofgangers uit Suriname. Zij hadden een Kota Missie in zeer kleurrijke kleren.
Oudschoolgenoten
Daar ik tot ik 26 jaar was in het Benoordenhout heb gewoond en er in 1971 weer terug ben gekomen, ontmoette ik nog wel eens oud-schoolgenoten of hoorde over hen. De goede basis die op de school was gelegd stelde hen in staat allerlei vervolgopleidingen te volgen waardoor zij interessante posities bereikten. Op de foto’s zie ik hoogleraren in de dop, een president van de Hoge Raad, toneelspelers en een van de televisie bekende documentairemaker.
Veel van de kinderen op de foto - zij zijn geboren tussen ongeveer 1926 en 1935 – zijn inmiddels overleden.
Einde van het schoolgebouw
Het schoolgebouw bleef nog tot in deze eeuw staan. Na de oorlog kreeg de katholieke school het hele gebouw ter beschikking. Vlak voordat de school zou worden afgebroken ben ik er nog met drie vriendinnen binnen geweest. Het was niet veel veranderd. Alleen stond het er nu – te - vol met computers e.d. Ook was het slecht onderhouden. Het had echt, na bijna 80 jaar semipermanent te zijn geweest, zijn tijd wel gehad.
Wya Schimmel-Bonder
